Work-life balance

Het aantal mensen met burn-out klachten in Nederland is de laatste jaren hard gestegen. Zo hadden in 2022 maar liefst 1,6 miljoen werknemers last van burn-out gerelateerde klachten. Dit was een flinke stijging ten opzichte van het jaar ervoor. Een goede work-life balance is een belangrijke factor in het voorkomen van deze klachten. In dit artikel leggen we uit wat een work-life balance precies is, geven we oefeningen om je eigen levensgeluk te meten, en geven we adviezen hoe je werk-privé balans kunt verbeteren.

Work-life balance betekenis

Work-life balance verwijst naar het evenwicht tussen werkgerelateerde verplichtingen en persoonlijke activiteiten. Work-life balance betekent in het Nederlands werk-privé balans.

Het is een belangrijk concept in de moderne arbeidswereld, waar de druk om te presteren op het werk vaak in conflict komt met persoonlijke behoeften en ontspanning. Een goede work-life balance zorgt ervoor dat een individu voldoende tijd en energie heeft voor zowel professionele verantwoordelijkheden als persoonlijke behoeften, zoals familie, vrienden, hobby’s, en ontspanning. Het bereiken van dit evenwicht draagt bij aan een hogere tevredenheid, zowel op het werk als in het persoonlijke leven, en kan leiden tot betere mentale en fysieke gezondheid. Een goede werk-privé balans helpt dus met het voorkomen van burn-out gerelateerde klachten.

Stelling: iemand krijgt zijn zakelijke timemanagement alleen op orde als eerst de balans werk-privé redelijk op orde gebracht is.

Maatstaf voor levensgeluk: 3 oefeningen

Hoe staat het met jouw werk – privébalans? Er is maar één persoon die deze vraag kan beantwoorden en dat ben je zelf. Er bestaan geen objectieve criteria voor. De één is ongelukkig als hij meer dan 36 uur moet werken en een ander werkt fluitend minimaal 55 uur in de week met uitschieters naar boven als er interessante projecten af moeten. Gebruik de volgende oefeningen om je levensgeluk te meten.

Oefening 1: geef je leven een cijfer

Geef je leven 3 x een cijfer waarbij 1 = slechtst mogelijke leven en 10 = best mogelijke leven.

• Cijfer I = situatie 5 jaar geleden
• Cijfer II = situatie nu
• Cijfer III = verwachte situatie over 5 jaar

Vraag je af: ben je tevreden met de ontwikkeling in de laatste 5 jaar en wat kun je daarvan leren? Wat moet je doen om je gewenste cijfer van over 5 jaar te halen?

Oefening 2: wat doe ik en wat is belangrijk?

1. Neem een vel papier en trek een lijn in het midden
2. Schrijf aan de linkerkant de 5 belangrijkste dingen in je leven
3. Schrijf aan de rechterkant de 5 activiteiten waar je het meeste tijd aan besteedt

“Lees oefening 3 pas nadat je oefening 2 hebt afgerond”

Oefening 3: uitlijnen van wat je wilt en wat je doet

Bekijk nu de beide lijsten en kijk of er veel/weinig verband is tussen links en rechts. Bij de meeste mensen leiden veel van de activiteiten aan de rechterkant niet tot het bereiken van de zaken die links genoemd worden. Als je dit tot je door laat dringen kun je bijsturen:

1. Welke tijdsdilemma’s zijn er voor jou op dit moment?
2. Wat vind je daar lastig aan of moeilijk te veranderen?
3. Waar zou je graag wat meer tijd aan kunnen of willen besteden?
4. Waar zou je best wat minder tijd aan kunnen of willen besteden?

Tip: doe deze uitlijnoefening elk half jaar en trek je conclusies.

Als die balans namelijk niet op orde is heb je voortdurend een schuldgevoel: Als je overwerkt denkt je: “eigenlijk had ik deze tijd aan persoonlijke zaken willen besteden”; als je tijd voor privé reserveert komt er een stemmetje dat zegt: “eigenlijk had je nu moeten werken want hoe krijg ik dat belangrijke project anders af?”

Adviezen voor een betere work-life balance

Ben je tot de conclusie gekomen dat je jouw werk-privé balans wilt verbeteren. Dan geven we jou graag de volgende adviezen:

Meer delegeren

Stop met méér werken en leer delegeren. Je hoeft niet alles zelf te doen en je bent ook niet overal verantwoordelijk voor. Door taken te delegeren en los te laten, kan er veel tijd vrij komen. Dit is ook een belangrijk onderdeel in onze cursus time-management.

Zeg niet overal ja tegen

Veel werknemers houden teveel van hun vak en zeggen tegen te veel zaken ja. Ook heerst er in veel organisaties een cultuur waarin tegen alles ja wordt gezegd en nemen werknemers dit gedrag over. Daarnaast durven veel mensen geen nee te zeggen tegen hun leidinggevende, omdat ze bang zijn dat dit slecht op ze afstraalt. Echter, als jij goed voor jezelf zorgt, dan zorg je daarmee ook goed voor de organisatie door duidelijke grenzen te stellen. In ons artikel over feedback geven en ontvangen lees je hoe je dit op een handige manier kunt doen.

Geef als leider het goede voorbeeld

Mensen zijn sociale wezens en kopiëren patronen van andere mensen. Daarom moet je als leidinggevende het goede voorbeeld geven. Creëer een cultuur waarin een gezonde werk-privé balans de norm is. Pols ook regelmatig bij je werknemers of zij een gezonde balans ervaren.

Open cultuur

Het onderwerp work-life balance mag geen taboe zijn. Ga daarom hierover in je team open het gesprek aan. Teamleden moeten de psychologische veiligheid voelen om hier open over te kunnen communiceren. Dit helpt bij het voorkomen dat mensen teveel werk aantrekken en burn-out gerelateerde klachten ontwikkelen.

De juiste mensen op de juiste plek

Mensen lopen leeg als ze werk doen dat niet goed bij ze past. Dit is niet goed voor je werknemers en je organisatie. Herken je jezelf hierin of andere mensen in je organisatie? Trek op tijd aan de bel voordat het te laat is.

Wil je graag nog meer lezen over work-life balance en gerelateerde onderwerpen. Bekijk dan onze blogposts over timemanagement. Managers verwijzen we ook graag door naar onze artikelen over leiderschap.