Secure base leadership. Caring & daring

Elke 3 tot 5 jaar is er wel weer een nieuwe goeroe die meldt dat nu toch het ei van Columbus is gevonden op het gebied van leiderschap. Er worden een paar boeken over gepubliceerd, een paar trainingen over opgetuigd en 2 jaar later hoor je er niets meer van. In 2012 heeft George Kohlrieser zijn boek “Care to dare” gepubliceerd. Hierin bespreekt hij secure base leadership. Inmiddels is duidelijk: dit is een kijk op leiderschap  die leiders en managers blijvend aanspreekt.

In dit artikel beschrijven we achtergrond van de secure base, wat secure base leadership is en kenmerken van een secure base leider.

Secure base betekenis. Bron voor goed leiderschap

De secure base leadership theorie is gebaseerd op een aantal theorieën uit de psychologie en opvoedkunde. Daar is uitgebreid onderzocht en aangetoond wat er nodig is om kinderen op te laten groeien tot zelfstandige en weerbare volwassenen. De essentiële en doorslaggevende factor bleek een gezonde hechting, een goede band tussen ouders (vooral de moeder) en het kind.

In die Engelstalige theorie spreekt men van secure attachment (veilige hechting). De ouder vormt in de ideale situatie voor het kind een veilige uitvalsbasis van waaruit het kind de buitenwereld gaat verkennen en waar het in het begin altijd weer op terug kan vallen. Als het kind weet dat die basis er is, durft het ook veel meer te experimenteren en grotere delen van de buitenwereld te verkennen.

Kinderen die ouders hebben die een secure base zijn hebben een aantoonbaar hogere zelfwaardering, meer zelfvertrouwen en vertrouwen in anderen. Hiermee hebben ze een uitstekende basis om als volwassene succesvolle relaties en verbindingen aan te gaan met anderen.

Vertaling naar organisaties

George Kohlrieser heeft dit concept vertaald naar organisaties. Hij adviseert managers om de rol van “secure base” in te vullen. De medewerker kan vanuit die secure base opererend tot grote prestaties komen.  Sinds het uitkomen van het boek in 2012 is het begrip secure base leiderschap aan een wereldwijde zegetocht begonnen.

Secure base leadership: caring & daring

Secure base leiderschap is de kunst van de leider om de juiste balans te vinden tussen de zorgende kant (= caring) en de inspirerende, uitdagende kant (= daring). Als die balans goed is (bijvoorbeeld 30/70), komen medewerkers tot uitzonderlijke prestaties.

Voor alle duidelijkheid: als een van de 2 componenten onvoldoende aanwezig is dan blijven de resultaten uit, want ‘caring’ en ‘daring’ zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De juiste en enig mogelijke volgorde is: eerst “care” (zorgen voor) en dan volgt “dare” (durven). Dus als je niet begint om een secure base te bieden aan medewerkers krijg je ook geen medewerkers die ondernemend en gedurfd prestaties neerzetten.

Een secure base leader kun je overigens alleen maar zijn voor anderen, als je zelf op jouw beurt ook weer beschikt over een veilige basis waarop je kunt terugvallen. Dus de juiste volgorde is: breng je eigen secure base op orde en ga dan anderen van daaruit leiden. Secure base leadership gaat in de kern dus over het laten excelleren van medewerkers door het versterken van zowel je eigen veerkracht als die van je medewerkers.

Miloe van Beek geeft in haar boek “Vertrouwen, verbinden, groeien” de volgende treffende metafoor.

9 karakteristieken van een secure base leader

Wil jij je werknemers secure base coachen? Een secure base leider beschikt over de volgende eigenschappen.

1. Blijft kalm
2. Accepteert het individu
3. Ziet het potentieel in anderen
4. Luistert en onderzoekt
5. Geeft krachtige boodschappen
6. Focust op het positieve
7. Moedigt aan om initiatieven te nemen
8. Inspireert door intrinsieke motivatie
9. Laat zien dat hij/zij toegankelijk is

Heb jij een secure base?

Zoals we schreven, moet je eerst je eigen secure base op orde hebben voordat je een secure base leader kunt worden.

In 2006 publiceerde George Kohlrieser zijn boek “Hostage at the table”. Je zult je wellicht afvragen wat het woord gijzelen in de boektitel te maken heeft met management. De stelling van Kohlrieser is dat nagenoeg alle mensen, dus ook managers -figuurlijk- in gijzeling gehouden worden door één of meer gebeurtenissen of personen uit hun verleden. Zij functioneren als het ware “met de handrem erop”.

Centrale stelling van Kohlrieser: “Leiderschap tonen kun je alleen als je vrij bent en niet gegijzeld bent door een ander, door een gebeurtenis uit je verleden of door jezelf!”

De basis van al of niet gegijzeld zijn ligt in wat je als mens allemaal hebt meegemaakt en hoe je op die gebeurtenissen hebt gereageerd. Veel mensen hebben uit hun verleden nog stukjes “unfinished business”, losse eindjes die nog niet adequaat zijn afgehecht. Ze hebben er (vaak onbewust) nog last van, ze zitten er nog aan vast; ze zijn er nog steeds door gegijzeld.

Of een mens door bepaalde gebeurtenissen/ervaringen in gijzeling wordt genomen heeft voor een belangrijk deel te maken met de opvoeding die je gekregen hebt van je ouder(s).

Er zijn talloze studies die bevestigen dat kinderen het meest evenwichtig en veerkrachtig opgroeien, als ze opgroeien in een omgeving waar hun opvoeders allereerst een veilige omgeving bieden waar zorgvuldige aandacht is voor persoonlijke ontwikkeling en groei (= caring). Als je het geluk hebt gehad dat je ouders een zogenaamde “secure base” voor je waren, heb je van hen geleerd om veerkrachtig te reageren op de dingen die je overkomen zonder dat ze je de rest van je leven in gijzeling nemen. Secure base is het kernbegrip. Kohlrieser definieert secure base (veilige haven, basis van zekerheid) als volgt; een persoon, plaats, doel of object dat een gevoel van bescherming, veiligheid en zorg verschaft.

De secure base biedt tegelijkertijd inspiratie en energie om de omgeving te gaan onderzoeken, risico’s te nemen en nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Een secure base leider kun je dus alleen worden als je zelf terug kunt vallen op een secure base. De volgende vragen zetten je aan het denken of je een veilige basis hebt.

1. Word jij gegijzeld door personen, gebeurtenissen uit je verleden?
2. Heb jij je ontwikkeld als een Secure Base Leader die allereerst zorgt voor een veilige basis voor je medewerkers, zodat ze vanuit daar grensverleggend de wereld kunnen gaan verkennen en veroveren? Of ben jij meer de hard-ass leader die roept: “alle neuzen dezelfde kant uit en nu: vooruit!!” En dan verwacht dat dat inspirerend is en gaat werken?

Tot slot delen we ook graag dit interessante interview met George Kolrieser met je.

Credits afbeelding: Cliff Cooper