Het nut van leiderschapstraining voor ervaren managers

De hamvraag bij elk leertraject; what is in it for me?

Een drukbezette manager maakt alleen tijd vrij voor een leertraject als expliciet duidelijk is wat deze tijdsinvestering oplevert. In eerste instantie valt de keuze dan vaak op een vakgerichte opleiding. Als u echt stappen wilt zetten om uw effectiviteit en interventiekracht te verhogen is het verstandig om juist buiten uw vakgebied  uw kennis en competenties te vergroten. Iemands effectiviteit als manager hangt namelijk in afnemende mate af van de vakmatige kwaliteiten en in toenemende mate van de people management vaardigheden. Managementteamleden leden en senior managers worden immers steeds vaker gevraagd mee te denken (en mee te beslissen) over onderwerpen waarin ze niet vakmatig zijn opgeleid.

Ze zijn op zoek naar een opleiding die naast kennis-onderwerpen (finance, marketing, strategisch management) ook een groot aantal onderwerpen bevat die de persoonlijke ontwikkeling en effectiviteit als manager stimuleren. Het grote probleem is: hoe combineer ik zo’n opleiding met mijn volle werkweek? De bewaking van de balans werk/privé is al een hele klus en naast de uren dat gewoon gewerkt wordt lukt het nauwelijks  om een opleidingstraject in te plannen.

Als harder werken niet meer helpt

Vaak is er een externe aanleiding nodig om toch te kiezen voor een opleiding naast het werk. Door promotie naar een baan met nieuwe verantwoordelijkheden in een snel veranderende externe omgeving worden managers gedwongen om hun referentiekader regelmatig tegen het licht te houden en zo nodig grondig te herzien en te vernieuwen. Dit kun je wel een tijdje uitstellen, maar na enige jaren groeit het besef: (nog) harder werken gaat niet meer en helpt bovendien niet. Een veel gehoorde verzuchting is: ‘’Als harder werken niet helpt, wat helpt dan wel?’’

Leren en veranderen, een leven lang

Leren is per definitie hetzelfde als veranderen. Als je aan volwassenen met veel werk- en levenservaring iets wil leren vereist dat een heel specifieke aanpak. De leerprincipes van de pionier op het gebied van “leren van volwassenen” Malcolm Knowles bieden houvast hierbij.

De 6 leerprincipes van Malcolm Knowles:

1. Volwassenen zijn autonoom
2. Volwassenen brengen heel veel kennis en ervaring mee naar een opleiding
3. Volwassenen zijn doelgericht
4. Volwassenen moeten de relevantie van de opleiding inzien
5. Volwassenen zijn praktisch
6. Volwassenen willen gerespecteerd worden

Veranderen is niet eenvoudig voor ervaren managers

30-plussers komen echter niet blanco naar een managementopleiding, maar hebben al een sterk referentiekader opgebouwd over Het blijkt heel lastig om iets nieuws te leren als dat niet past of zelfs in strijd is met wat mensen eerder hebben geleerd. Bij de start van een opleiding voor ervaren managers is het dan ook essentieel om een onderzoek te doen naar de heersende paradigma’s en zonodig te werken aan het “ontstroeven” van hun denken.

Voorwaarden voor succes?

Als mensen willen leren en veranderen is het nodig om open te staan voor anderen (docenten en medecursisten) en voor opvattingen die voortkomen uit een ander referentiekader en gebaseerd zijn op andere vanzelfsprekendheden. 20 jaar ervaring met de leergang Effectief Functioneren in een Management Team heeft me geleerd dat ervaren managers wel degelijk bereid zijn tijd te investeren in een opleiding mits die opleiding aan een aantal strenge voorwaarden voldoet.

• Aansluiting bij bestaande kennis en ervaring
  Start een opleiding met een assessment en een persoonlijkheidstest zodat er een goede nulmeting ligt. Stel aldus de persoonlijke  leerdoelen vast
• Achterstallig onderhoud op gebied van people management skills wordt respectvol  aangepakt
  Zorg voor een veilige leeromgeving waar “oud zeer” en oude koeien eindelijk eens worden besproken en een plaats krijgen. Deelnemers beseffen dit zelf ook wel,  maar weten vaak niet hoe dit aan te pakken.
• Beschikbare tijd is beperkt; Niet teveel huiswerk, geen grote opdrachten of werkstukken schrijven en tijdsinvestering van maximaal 2 dagen per maand.
• Theorie is pas nuttig als je het onmiddellijk in de werkomgeving kan toepassen.
  Dus: “Hoe kan ik, wat ik vandaag leer, morgen toepassen in mijn praktijksituatie?
• Leren stellen van de juiste vragen. Deze vaardigheid scoort onveranderlijk hoog op lijstjes van werkgevers met kwaliteiten waarover medewerkers dienen te beschikken.
• Veel uitwisseling tussen de deelnemers want die willen graag leren van elkaars praktijksituaties. Dus geen cases uit boeken of uit de VS, maar vraagstukken uit de praktijk van deelnemers kiezen als leerstof.

Daarnaast worden de beste resultaten behaald als:

• Indringende vragen stellen het uitgangspunt is van docenten in plaats van antwoorden te geven.
  Met name “trage vragen” die je een tijdje met je meedraagt en waar je echt op moet kauwen veroorzaken een langetermijneffect.
• Feedback (van docenten en medecursisten) gegeven wordt op een constructieve manier; deelnemers worden daarmee aangezet tot nader onderzoek en zelfreflectie.
• Afwisselende leermethoden worden ingezet zodat ieders favoriete leerstijl aangesproken wordt.
  Een spannende opleiding wisselt af tussen groepsdiscussies, probleemgestuurd oplossingen zoeken van eigen praktijksituaties, rollenspellen, lezingen van experts, individuele mini-coachings, demonstraties waardoor een aanstekelijk leerklimaat ontstaat.
• Gelijkwaardigheid tussen deelnemers en docenten het uitgangspunt is.
  Deelnemers zijn geen leerlingen, maar professionals die een andere, maar niet minder waardevolle ervaring en kennis hebben dan de docent en de opleiding is een avontuurlijke reis met veel inbreng van de deelnemers en de docent is de  reisleider.
• Een begripvolle én confronterende stijl gehanteerd wordt. Diep in hun hart weten deelnemers namelijk allang wat ze moeten veranderen om effectievere managers te worden, maar ze moeten daar op een indringende manier toe worden uitgedaagd.

Conclusie

Ook, en juist als u het druk heeft, is het een goede lange termijninvestering als u, bewust investeert in een leergang die uw persoonlijke ontwikkeling  stimuleert en uw people management vaardigheden vergroot. Kies een leergang waar mensen naartoe komen die een soortgelijke leerwens hebben en die werkzaam zijn bij inspirerende organisaties.

NB. Dit artikel zal binnenkort ook verschijnen in het Carrière Magazine van Millian.