DISC-Model uitgelegd

Het DISC-model is een veel gebruikt instrument dat inzicht verschaft in het gedrag en communicatiestijlen van mensen. De term DISC staat, in het Nederlands, voor dominantie, invloed, stabiliteit en comformisme. In dit artikel lees je over de achtergrond van dit model, de 4 DISC-profielen en toepassingen.

De 4 quadranten van het DISC-model

William Moulton Marston stelde vast dat mensen zich langs twee waarneembare assen gedragen: taakgericht versus mensgericht en introvert versus extrovert.

Taakgericht versus mensgericht

Op de verticale as wordt het gedrag van mensen verdeeld in taakgericht en mensgericht. Taakgerichte mensen zijn rationeler en nemen besluiten op basis van logisch beredeneren.

Mensgerichte mensen nemen beslissingen meer op gevoel. Ook zijn ze meer gericht op relaties dan op taken.

Introvert versus extrovert

Op de horizontale as worden mensen gecategoriseerd in introvert en extrovert. Introverte mensen halen energie uit afzondering en hebben de voorkeur voor één-op-één contact. Vaak is er een lager tempo in denken en handelen.

Extroverte mensen halen daarentegen energie uit contact met anderen. Extroverte mensen handelen vaak eerst, waarna ze nadenken. Vergeleken met introverte mensen ligt het tempo in denken en handelen vaak hoger.

Het combineren van deze assen levert het volgende DISC-model op waarin 4 quadranten zichtbaar zijn:

DISC-profielen (gedragstypen)

Ieder quadrant staat voor een gedragstype dat Marston aanduidde met een letter D(ominantie), I(nvloed), S(tabiliteit) en C(onformisme). De quadranten worden eveneens aangeduid met kleuren: rood voor dominantie,  geel voor invloed, groen voor stabiliteit en blauw voor conformisme. Ieder profiel is gecorreleerd met gedragskenmerken die we hieronder zullen bespreken.

DISC Rood. Dominant

Het rode DISC-profiel staat voor dominantie. Mensen die hoog scoren voor dit profiel, zijn waarschijnlijk direct, resultaatgericht en houden van uitdagingen. Ze nemen graag de leiding en zijn goed in het nemen van beslissingen. In organisaties zijn ze vaak de drijvende kracht achter actie en verandering.

Communicatietips: wees direct en to-the-point tegen mensen die in dit profiel passen. Focus op resultaten en oplossingen. Vermijd verder onnodige details. Wees daarnaast voorbereid dat deze personen assertief zijn.

DISC Geel. Invloed

Mensen die passen in het gele profiel kenmerken zich door enthousiasme en optimisme. Ze zijn sociaal, expressief en goed in het overtuigen van anderen. Daarnaast zijn ze vaak creatief en ideeënrijk. Dit maakt ze uitstekende brainstormpartners. In teams brengen ze energie en een positieve instelling.

Communicatietips: gebruik een vriendelijke en positieve toon tegen dit gedragstype. Vermijd te veel kritiek en negativiteit. Moedig interactie aan en sta open voor hun ideeën.

DISC Groen. Stabiliteit

Deze types streven naar harmonie. Ze zijn geduldig, empathisch en goed in het luisteren en opbouwen van relaties. Dit type persoon waardeert stabiliteit en consistentie, en vermijdt vaak confrontaties. In teamverband zijn ze degenen die zorgen voor een prettige en ondersteunende werkomgeving.

Communicatietips: Wees geduldig en diplomatiek tegen personen met dit profiel. Toon waardering, geef duidelijke instructies en vermijd abrupte veranderingen. Bouw een persoonlijke relatie op en toon oprechte interesse.

DISC Blauw. Conformisme

Dit profiel staat voor nauwkeurigheid en analytisch denken. Mensen die hoog scoren voor dit gedragstype zijn waarschijnlijk methodisch, georganiseerd en afhankelijk van feiten en data bij het nemen van beslissingen. Blauwe types zijn cruciaal voor het zorgen voor kwaliteit en nauwkeurigheid in processen en projecten.

Communicatietips: omdat mensen met dit profiel nauwkeurig zijn, adviseren we om te focussen op details. Wees logisch en systematisch. Vermijd daarentegen (overdreven) emotie in je communicatie. Respecteer hun behoefte aan duidelijkheid en nauwkeurigheid.

Toepassingen DISC

Het DISC-model wordt veelvuldig gebruikt in het bedrijfsleven, zoals voor teambuilding, leiderschapsontwikkeling, conflictmanagement en persoonlijke ontwikkeling.

Het model biedt inzichten om je eigen gedrag te begrijpen, en te leren hoe en wanneer je gedrag aan kunt passen. Daarnaast helpt het communicatie te verbeteren en verschillen tussen personen meer te waarderen. Ook kan het frustratie en conflict binnen teams verminderen. Dit alles kan tot slot de individuele en teamperformance verbeteren.

DISC-model kritiek

Voor een volledige belichting van dit onderwerp hoort ook een kritische noot. Zo is er geen empirisch bewijs dat het DISC-model ondersteunt. Daarnaast zijn er geen peerreviewed artikelen die deze theorie bekrachtigen.