Coachend leiderschap. Betekenis, positieve effecten & kenmerken van coachend leidinggeven

Het meest motiverende dat medewerkers op hun werk kunnen meemaken is beter worden in iets dat zij zelf heel betekenisvol vinden. Om daar als manager een bijdrage aan te kunnen leveren dien je je dus te verdiepen in wat iemands drijfveren en motivatie zijn. Met een coachend stijl van leidinggeven kun je dit voor elkaar krijgen. In dit artikel bespreken we wat coachend leiderschap is, welke positieve effecten het heeft en over welke kenmerken een coachende leidinggevende beschikt.

Wat is coachend leidinggeven?

Coachend leidinggeven is het toepassen van coachingstechnieken en – vaardigheden bij het leidinggeven om het beste in je medewerkers boven te halen. Een manager met een coachende stijl van leidinggeven is voortdurend bezig met zowel het realiseren van de organisatiedoelstellingen als met de persoonlijke ontwikkeling van zijn medewerkers.

Deze managementstijl is gericht op de ontwikkeling van zelfsturing van medewerkers. Het stimuleert probleemoplossend vermogen, initiatief en creativiteit van de gecoachten.

Wat is coachend leiderschap niet?

Laten we ook enkele misverstanden direct wegnemen.

1. Coachend leidinggeven is niet een soort therapie waarbij de manager in gaat op persoonlijke thema’s en privéomstandigheden. Als die noodzaak bestaat, kun je beter een professionele 1-op-1 coach van buiten de organisatie inschakelen.
2. Coachend leidinggeven is geen vervanger van sturen op resultaat! Het is een aanvullende activiteit want in de gesprekken met medewerkers blijft het behalen van de afgesproken resultaten voorop staan.
3. Coachend leidinggeven is uiteraard niet voor alle situaties en alle medewerkers de aangewezen stijl van leidinggeven. Soms moet er gewoon zonder overleg iets acuut gebeuren, soms moeten ze gewoon je advies opvolgen omdat jij nou eenmaal door heel veel werkervaring in een keer weet wat er moet gebeuren.

Positieve effecten coachend leiderschap

Coachend leidinggeven is populair en hier zijn goede redenen voor. Veel onderzoeken laten namelijk positieve effecten van coachend leiderschap zien.

1. Zo laat een onderzoek van Google zien dat effectieve managers binnen het bedrijf eveneens goede coaches zijn.
2. Ook verhoogt coachend leiderschap de betrokkenheid en motivatie van medewerkers. Dit leidt weer tot een hogere productiviteit.
3. Daarnaast dragen coachende leiders bij aan een omgeving van open communicatie. Dit bevordert de samenwerking binnen teams, resulterend in hogere teamcohesie en betere teamprestaties.
4. Een onderzoek in de zorg laat zien dat medewerkers onder coachend leiderschap lagere stressniveaus en hogere werktevredenheid ervaren.
5. Coachende leiders geven medewerkers meer autonomie en bevorderen zo hun zelfstandigheid en verantwoordelijkheidsgevoel. De zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan, besproken in hun paper in Psychological Inquiry, onderstreept dat autonomie leidt tot een hoger niveau van motivatie en probleemoplossend vermogen.
6. Onderzoek van het Center for Creative Leadership wijst uit dat coaching in leiderschapsontwikkeling bijdraagt aan een grotere loyaliteit onder werknemers. Dit verhoogt de retentie van talentvolle medewerkers.

Kenmerken van coachend leiderschap

Het zal je niet verbazen dat we bij Streng Dijkerman & Partners fan zijn van een coachende leiderschapsstijl. Veel managers nemen zichzelf echter als de norm en willen dat de medewerker doet zoals de manager dat bedacht heeft. Uitgangspunt bij de coachende stijl is echter niet de manager, maar de medewerker. Het is de uitdaging van de manager om het beste uit de medewerker te halen.

Hoe word je een coachende manager? Laten we kijken naar de eigenschappen een coach.

1. Een coachende leidinggevende toont begrip en interesse in het welzijn van medewerkers.
2. Het ontwikkelen van vaardigheden bij medewerkers kost tijd. Een coachende leider neemt daarom de tijd om begeleiding te bieden en geeft ruimte voor leerprocessen.
3. Positieve en motiverende houding. Coachende leiders zijn positief ingesteld en stimuleren medewerkers om hun sterke kanten te benutten en hun potentieel te ontwikkelen.
4. Toewijding aan de ontwikkeling van medewerkers. Coachende leidinggevenden zien het succes van hun teamleden als hun eigen succes en zijn gericht op de groei van anderen.
5. Open Communicatie. Eerlijkheid en transparantie zijn belangrijk. Een coachende leider communiceert openlijk en moedigt hetzelfde gedrag aan binnen het team.

Laten we dit concreet maken. Train de volgende vaardigheden om een betere coach te worden voor je medewerkers.

1. Geef minder antwoorden en stel meer vragen. Open vragen stellen is de eerste vereiste om te kunnen gaan coachen. Je zult verbaasd zijn hoeveel meer informatie er vrijkomt door vragen te stellen in plaats van als manager de antwoorden rond te tetteren.
2. Leer luisteren. Veel mensen luisteren naar een ander met maar één doel: hoe kan ik zelf zo snel mogelijk weer aan het woord komen. Overbodig om te vermelden dat het dan niet goed mogelijk is om te horen wat de ander echt zegt of echt bedoelt. Bij coachend luisteren stel je een vraag en dan ben je benieuwd naar het antwoord van de ander. Maak plaats in je hoofd door niet uit te gaan van het door jou gewenste antwoord, maar luister en laat je verrassen. Als de ander merkt dat je echt geïnteresseerd bent, dan vertelt de ander nog veel meer en dan komen jullie echt in gesprek.
3. Feedback geven en ontvangen. Geef constructieve feedback en sta zelf ook open voor terugkoppeling van je werknemers. Lees ook ons artikel feedback geven en ontvangen voor tips.
4. Empower je medewerkers. Geef je collega’s de autonomie en verantwoordelijkheid om beslissingen te nemen. Dit bevordert bij je medewerkers eigenaarschap en zelfvertrouwen.
5. De stijl coachend leidinggeven ontslaat je niet van de verplichting om resultaatgericht leiding te geven, want het blijft de eindverantwoordelijkheid van de manager dat de afdelingsdoelen gehaald worden. In het artikel ‘De SMART methode een update‘ lees je meer over het maken van resultaatgerichte afspraken met je medewerkers.
6. Werk aan je emotionele intelligentie. Goede coachende leiders hebben een hoog eq. Lees ons artikel over emotionele intelligentie hoe je je op dit vlak kunt ontwikkelen.

Aan welke vaardigheden ga jij werken?

Credits afbeelding: Britt Reints