9 tips voor een druk hoofd

Jon Kabat Zinn: Simple? Yes. Easy? NO!

Hoe moet ik omgaan met de vele gedachten die er in mijn hoofd rondvliegen?

Het is zo druk in mijn hoofd, ik krijg het maar niet leeg, de gedachten, plannen, herinneringen, taken schieten door mijn hoofd. Dat is een vraag die ik vaak krijg van cursisten.

Er zijn verschillende antwoorden mogelijk afhankelijk van het moment, de situatie; het hangt af van de fase waarin je bent in het beoefenen van mindfulness of persoonlijke ontwikkeling en uiteraard van jouw eigen behoefte.

Hieronder vind je een aantal aanpakken. Ze zijn allemaal nuttig, op hun tijd, en wanneer dat voor jou passend is. Negeer de aanpakken waar je nog niet aan toe bent, en probeer dat uit dat je nu aanspreekt. Succes ermee!

1. Realiseer je: dit is normaal

Dit gebeurt nu eenmaal. Onze geest is bedoeld voor en getraind in het voortbrengen van gedachten. Dat je de gedachten opmerkt is winst. Je wordt je al oefenend steeds bewuster van de activiteit van je geest, en van de drukte in je hoofd. Je inzicht groeit. Het hoort erbij, en je hoeft je er niet druk over te maken.

2. Voeg geen extra gedachten en onrust toe

Misschien denk je zoiets als: “He, waarom is mijn hoofd zo druk! Laatst zat ik zo lekker te mediteren, toen was ik zo ontspannen en sereen. Waarom is het nou zo onrustig? Ik moet dit loslaten!” Als je vindt dat je geest rustiger zou moeten zijn, minder zou moeten denken, dan roep je meer gedachten, meer stress op, en versterk je de drukte in je hoofd.

3. Je kunt je aandacht verleggen

Breng je aandacht bijvoorbeeld naar de ademhaling, of naar geluid, en focus daar sterk op. Zo vult je aandacht en je werkgeheugen zich grotendeels met de zintuiglijke gewaarwording van je focus, zodat de geest iets te doen krijgt, en het gedachten wat kan vertragen.

4. Gun jezelf de tijd

Als je een periode gaat mediteren, is het vaak in het begin drukker in je hoofd. Als je de tijd neemt en rustig doorgaat met mediteren, kan er wat meer rust ontstaan. Vergelijk dit met een emmer met modderig water: als je probeert met kracht de modder eruit te scheppen, blijft het water modderig. Als je het modderwater met rust laat zakt het zand en de modder naar de bodem en wordt het water vanzelf helder.

5. Focus je aandacht juist op de gedachten en merk ze op.

Constateer steeds dat er een gedachte is en wacht af op de volgende. Neem als het ware iets afstand en registreer het denken. Hierbij kan een beeld soms helpen, bijvoorbeeld het beeld van de gedachten als wolken aan de hemel die voorbij trekken.

6. Observeer wat de gedachten doen in je lichaam.

Merk je gedachten op en sta ze toe, en geef ondertussen aandacht aan hoe die gedachten aanvoelen in je lichaam. Stel je open.

7. Ga naar de kern van het vervelende gevoel

Laat het toe, erken het, geef het toestemming om er te zijn. Stel je open. Niet zelden geeft dit inzicht, en soms ebt de emotie wat weg. Door je open te stellen voor dit pijnlijke gevoel, ren je er niet voor weg.  Openstellen en met je aandacht er naar toe, is het tegenovergestelde van de verzetsmodus. Wanneer we sterk in de verzetsmodus zitten, creëren we meer stress waardoor de gedachtestroom wordt gevoed. Je openstellen geeft meer ruimte en rust.

8. De belangrijkste tip is om je niet te verzetten

Houd op met het anders te willen dan het is; accepteer volledig dat je hoofd nu vol en druk is. Dat is nu hoe het is. Je kunt er niet altijd controle over uitoefenen.

9. Glimlach om jezelf en je drukke hoofd

I don’t let go of my thoughts
I meet them with understanding, then they let go of me.
Byron Katie

CC BY-NC-ND © 2014 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl